Alles wat je moet weten over de verkiezingen in Portugal

Meer dan 10,8 miljoen kiezers in binnen- en buitenland zullen worden opgeroepen om te stemmen en de partij te kiezen die volgens hen de volgende regering moet vormen, of waarvan zij denken dat die hen het beste vertegenwoordigt, bij het kiezen van de 230 zetels van afgevaardigden in de Assemblee van de Republiek voor de volgende zittingsperiode.

De huidige zittingsperiode, die in 2026 had moeten aflopen, werd onderbroken na het aftreden van de premier, António Costa, op 7 november, nadat bekend was geworden dat hij het doelwit was van een gerechtelijk onderzoek dat door het Openbaar Ministerie was ingesteld bij het Hooggerechtshof van Operatie Influencer.

De president van de republiek, Marcelo Rebelo de Sousa, aanvaardde onmiddellijk het ontslag van de premier en kondigde twee dagen later aan dat het parlement zou worden ontbonden en dat er vervroegde parlementsverkiezingen zouden worden gehouden op 10 maart.

Handleiding voor het stemmen bij vervroegde (parlements) verkiezingen in Portugal:

Hoeveel kiezers in Portugal?

Het aantal kiezers is 10.819.122, ongeveer 5.876 meer geregistreerde kiezers dan bij de parlementsverkiezingen van 2022, volgens de officiële kaart die in maart van dit jaar werd gepubliceerd in Diário da República.

Welke politieke partijen zijn er in Portugal?

Er doen 19 politieke partijen mee aan de parlementsverkiezingen, twee minder dan in 2022.

De Nova Direita partij maakt haar debuut in deze verkiezingen.

Kiezers kunnen kiezen uit de volgende partijen en/of coalities: PS, Democratische Alliantie (PSD/CDS/PPM), Chega, IL, BE, CDU (PCP/PEV), PAN, Livre, Wij, Burgers!, Alternative 21 ( MPT/Aliança), ADN, PTP, RIR, JPP, Ergue-te, MAS, Nova Direita, Volt Portugal en PCTP/MRPP.

De PSD stelt zich kandidaat in 21 kringen met CDS en PPM, die deel uitmaken van de Democratische Alliantie (AD). In de Madeira-kring handhaven sociaaldemocraten en centristen de coalitie, Madeira Primeiro genaamd, en doet de PPM alleen mee.

De partijen die voor minder cirkels meedingen zijn: MAS – Movimento Alternativa Socialista (1), PTP – Portugese Partij van de Arbeid (3), PCTP/MRPP (9) en JPP – Juntos Pelo Povo (10).

Hoeveel afgevaardigden worden er gekozen per kiesdistrict in Portugal?

Van de in totaal 230 afgevaardigden die bij de parlementsverkiezingen worden gekozen, blijft Lissabon het grootste kiesdistrict (waarin 48 afgevaardigden worden gekozen), gevolgd door Porto (40), Braga en Setúbal (met 19), Aveiro (16) en Leiria ( 10).

Coimbra kiest negen afgevaardigden, net als Faro en Santarém, terwijl Viseu acht parlementszetels te verdelen heeft.

In de autonome regio’s heeft Madeira zes afgevaardigden en de Azoren vijf.

Viana do Castelo en Vila Real kiezen vijf afgevaardigden en Castelo Branco vier.

Beja, Bragança, Évora en Guarda kiezen drie afgevaardigden per kring, terwijl Portalegre, Europa en Buiten Europa er twee houden.

Bij deze verkiezingen zal het district Setúbal nog een afgevaardigde kiezen, een mandaat dat het kiesdistrict Viana do Castelo heeft verloren, volgens de officiële verdelingskaart van de Nationale Kiescommissie (CNE).

Deze veranderingen worden verklaard door de stijging of daling van het aantal geregistreerde kiezers in een bepaald kiesdistrict.

Wie mag er stemmen in Portugal?

Burgers met de Portugese nationaliteit, ouder dan 18 jaar, en “Braziliaanse burgers, woonachtig in Portugal, met een burgerkaart of identiteitskaart (met gelijke politieke rechten status)” mogen stemmen, zolang ze geregistreerd zijn in de volkstelling op de website van de CNE.

Jongeren die op de dag van de verkiezingen 18 jaar worden, mogen ook stemmen, aldus de CNE.

Hoe stemmen kiezers die in het buitenland zijn geregistreerd?

Volgens de CNE kunnen kiezers die in het buitenland zijn geregistreerd persoonlijk of per post stemmen, “en deze optie moet worden uitgeoefend bij de respectieve registratiecommissie (consulaat, ambassade of consulaire post) tot de datum waarop elk verkiezingsevenement wordt gepland” – wat in het geval van de wetgevende verkiezingen 15 januari was.

Iedereen die ervoor kiest om persoonlijk te stemmen, moet op 9 en 10 maart naar het desbetreffende stembureau gaan.

In het geval van stemmen per post, volgens de CNE, stuurt het ministerie van Binnenlandse Administratie het stembiljet naar de kiezers via de snelste postroute, onder registratie, naar het adres dat is aangegeven in het registratieboek.

Kiezers ontvangen het stembiljet en twee enveloppen, een groene en een witte. De kiezer markeert de stemoptie met een kruisje, vouwt het stembiljet in vieren en plaatst het in de groene envelop (zonder aanwijzingen of documenten) en sluit deze.

Vervolgens moet je de groene envelop in de witte envelop doen, samen met een kopie van een identiteitsbewijs en, eenmaal gesloten, per post versturen vóór de verkiezingsdag, 10 maart. Porto is gratis.

Hoe weet je waar je moet stemmen?

“Registratie in de volkstelling is automatisch voor alle Portugese burgers die op het nationale grondgebied wonen en ouder zijn dan 17 jaar”, informeert de CNE.

Als je niet weet waar je moet stemmen, kun je deze informatie opvragen bij de parochieraad van je woonplaats, op de website www.recenseamento.mai.gov.pt of door een gratis schriftelijk bericht (sms) te sturen naar nummer 3838, met de boodschap “RE (spatie) CC/BI-nummer (spatie) geboortedatum”, waarbij je de datum schrijft beginnend met het geboortejaar, de geboortemaand en de geboortedag [jjjjmmdd].

Hoe laat gaan de stembussen open?

Je kunt stemmen tussen 08:00 en 19:00 uur. Het secretariaat-generaal van het ministerie van Binnenlandse Administratie (SGMAI) waarschuwt dat “na deze tijd alleen kiezers die zich in de stemhal of -afdeling bevinden, kunnen stemmen”.

Welke documenten zijn nodig om te stemmen?

Om hun stemrecht uit te oefenen, moeten kiezers hun naam aangeven in het stemlokaal en zich identificeren met hun burgerkaart of identiteitskaart, of bij gebrek daaraan, een officieel document met een bijgewerkte foto of “door twee stemgerechtigde burgers die hun identiteit bevestigen door middel van een erewoord, of zelfs door unanieme erkenning van de panelleden”.

Wanneer vindt de verkiezingscampagne plaats?

De verkiezingscampagne vindt plaats tussen 25 februari en 8 maart, in overeenstemming met de kieswetgeving. 9 maart is de dag van bezinning.

Bronnen: Nationale Verkiezingscommissie (CNE), Algemeen Secretariaat van het Ministerie van Binnenlandse Administratie (SGMAI), Kiezersportaal en agentschap Lusa