De herfst is weer aangebroken en hopelijk krijgen we goed wat regen. Niet alleen voor de tuinen en de natuur maar ook om de stuwmeren en meertjes weer aan te vullen met het oh zo nodige regenwater voor de volgende zomer. Het is nu ook weer de tijd om oleanders te snoeien en om de pijnbomen te laten behandelen tegen de processierups, een gevaarlijke rups omdat de haren die losgelaten worden als de rups gestrest raakt, zeer irritant voor mens en dier kunnen zijn, soms met dodelijk gevolg. Het éénmaal injecteren van de boom is voldoende om de rupsen uit de bomen te houden voor het hele seizoen.
Ook olijfbomen kan je nu goed snoeien. Mocht uw olijfboom deze zomer er plotseling zeer treurig zijn gaan uitzien met veel takken met dode bladeren, dan heeft jouw boom waarschijnlijk last van schildluis (één van de vele soorten bestaande cochinilhas) van een soort die qua kleur zo aangepast is aan de olijfboom dat hij nauwelijks opvalt op de takken. Als je niet regelmatig een takje controleert, zal het je pas opvallen als de boom er slecht begint uit te zien. Aangezien oudere olijfbomen aardig groot zijn, is het beter deze te laten behandelen door een professionele tuinier die een spuitmachine met motor heeft, zodat de gebruikte insecticide ook de hogere delen in de boom bereikt.
Preventie
Veel fruitbomen beginnen hun bladeren te verliezen. Speciaal bij perzikbomen maar ook bij andere Prunus soorten zoals abrikozen- en amandelbomen is het goed de bladeren weg te halen, vooral als er de perzikkrulziekte in zat. Eventuele daardoor verloren voedingsstoffen kan men weer aanvullen door bijvoorbeeld compost of mest te geven. Zijn de bladeren door een schimmelziekte (zoals dus de perzikkrulziekte) aangetast, dan is het beter de bladeren niet op de composthoop te gooien maar met het huisvuil weg te doen. Overlevende schimmelsporen in de composthoop zouden namelijk de ziekte kunnen verspreiden. Als de bladeren afgevallen zijn, is het tijd voor de eerste behandeling in de preventie van deze ziekte met bijvoorbeeld Bordeauxse pap. Herhaal de behandeling in januari en februari. Vaak wordt aanbevolen om maar één keer in de late winter te spuiten maar aangezien het moeilijk is te weten wanneer de knoppen dikker worden, aangezien dit afhankelijk is van het weer, is het beter twee keer te spuiten.
Voeding
In deze maand en de volgende maand kan je de planten nog voeden. Daarna is het beter geen voeding meer te geven tot eind februari. Dit om jonge gevoelige groei te voorkomen die door koud weer beschadigd zou worden. Gebruik een voeding met een wat hogere hoeveelheid kalium, dit helpt om de groei van dit jaar te verhouten, wat een plant minder gevoelig maakt voor koud en nat weer. Ook is het goed om compost toe te voegen aan de bodem die hier vaak uit rotsige klei bestaat. Het maakt de grond luchtiger en beter drainerend en voegt organisch materiaal toe, wat belangrijk is voor het bodemleven. Voor die personen die zandgrond hebben in hun tuin is het ook goed om compost aan te brengen. Dit om te zorgen dat deze grond het water beter vasthoudt en om voeding en organisch materiaal toe te voegen die bij een zandgrond door uitspoeling snel verloren gaan.
Planten
Nu is het een goede tijd om de minder koudegevoelige bomen en struiken te planten. Dit geeft ze de tijd om vóór de zomer een redelijk wortelstelsel op te bouwen, wat het voor hen makkelijker maakt een eventueel gebrek aan water te kunnen overleven. Let er bij het planten op of het plantgat goed draineert. Gooi een emmer water in het gat en als het er een paar uur later nog in staat, dan kun je daar beter geen boom of struik planten. Vaak is er een harde laag dieper onder de grond waardoor water niet goed weg kan zakken. Maar zelfs als het water goed wegzakt, wil dat niet zeggen dat er geen harde laag dieper in de grond bestaat. Een symptoom van een dieper in de grond aanwezige harde laag is bijvoorbeeld als uitgeplante bomen de eerste paar jaren goed groeien maar daarna beginnen weg te kwijnen. De wortels hebben de harde laag bereikt en kunnen niet verder naar beneden groeien. En als het (regen)water ook niet dieper in de grond kan zakken maar wel zijwaarts draineert, lijden planten op zo een plek sneller aan droogtestress. Moet een boom of struik toch echt op zo een plek staan, dan kan men het best proberen door de harde laag heen te graven. Niet al te diep wortelende planten kan je eventueel in een verhoogd bed planten. Soms lukt het een plant na jaren toch om door een harde laag heen te groeien. Een klant vertelde me jaren terug dat een Wisteria na 20 jaar eindelijk begon te groeien. Het was deze plantwortels uiteindelijk gelukt om door een dikke kalklaag te groeien.
