De Portugese Raad van Ministers, net als in 16 andere Europese Lidstaten, keurde in 2019 de wet voor de oprichting van het Europees Openbaar Ministerie goed. Deze wet beoogt misdrijven van corruptie, witwassen van geld en van grensoverschrijdende btw-fraude, die de financiële belangen van de Europese Unie schaden, effectiever en specifieker te bestrijden.
Het Europees Openbaar Ministerie is een onafhankelijk en ondeelbaar orgaan van de Europese Unie met zetel in Luxemburg, opgericht als één instantie maar met een gedecentraliseerde structuur en daarom georganiseerd op een centraal niveau en op een lokaal niveau in de verschillende Lidstaten.
Het orgaan op centraal niveau bestaat uit een Europese Openbare Aanklager die het Europees Openbaar Ministerie en het College van Europese Officieren van Justitie voorzit, met de permanente raden en de Europese officieren van justitie, terwijl het gedecentraliseerde niveau bestaat uit afgevaardigde officieren van justitie met zetel in de Lidstaten.
In de Europese ruimte is er grensoverschrijdende georganiseerde misdaad die in het merendeel van de gevallen een beroep doet op ingewikkelde fraudeconstructies en die verschillende rechtsgebieden van de Lidstaten bereikt en de Europese begroting schaadt. Om obstakels uit de weg te ruimen werd deze Europese rechterlijke instantie opgericht, om de vervolging op uniforme wijze aan te pakken en voort te zetten, onafhankelijk van het rechtsgebied of van de rechtsgebieden waarin het misdrijf plaatsvond, ongeacht de traditionele rechterlijke instrumenten van de Europese Unie voor de samenwerking tussen de verschillende rechterlijke autoriteiten.
In het kort: de Europese Unie wil de identificatie vereenvoudigen van de rechtbank die bevoegd is om het onderzoek uit te voeren voor wat betreft misdrijven die vallen onder de bevoegdheid van het Europees Openbaar Ministerie; en ook de identificatie van de nationale instantie die bevoegd is voor communicatie, informatie en overleg, en voor de bevoegdheidsconflicten tussen het Europees Openbaar Ministerie en het nationaal Openbaar Ministerie.
Op 14 oktober 2019 benoemde de Europese Raad Laura Codruţa Kövesi als eerste Europese Openbare Aanklaagster die haar functies zal opnemen in 2020.
Dit artikel verscheen in “Blik op Portugal 171”.
