In de vorige editie van Blik op Portugal trof u onder de noemer van deze column een keiharde, kwantitatieve werkelijkheid aan. Voor de broodnodige variatie nu maar weer eens een ‘zweverig stukkie’. U bent gewaarschuwd …
Als we het over welvaart hebben, doet welzijn niet meer ter zake, lijkt het soms wel. We weten allemaal allang dat alleen maar een financiële benadering van welvaart te beperkt is. Ons BBP, om het even of je het nu over Nederland of Portugal of welk ander land binnen de EU dan ook hebt, gaat al decennia alleen maar omhoog. Hoe fijn is dat? We zijn economisch in staat om ons inkomen, ook ons oudedagsinkomen, perfect te regelen. De combinatie van staatspensioen (AOW) en arbeidspensioen (geregeld door werknemers en werkgevers gezamenlijk) blijkt een gouden greep te zijn geweest met – in de vijftiger jaren van de vorige eeuw – dank aan vadertje Drees en de wet op de verplichte deelname aan bedrijfstakpensioenfondsen.
Die maatregelen hebben ervoor gezorgd dat vanaf de vijftiger jaren niemand van de ouderen meer eenzaam en verarmd, bedelend langs de straten hoeft en dat werknemers een arbeidsgerelateerd pensioen opbouwen.
Wat een geluk!
Maar …, kijk je naar de curve van ons geluk, dan zie je een ander beeld. Vooral de laatste jaren. We slagen er steeds minder goed in om een aangename samenleving te creëren waarin het voor iedereen goed en veilig toeven is. We mopperen wat af. Op buitenlanders. Op de overheid die ons onze pensioenen door de neus boort. Op de Europese Commissie die gretig graaiend geld en macht naar zich toe trekt. Op …, ja bijna op alles en iedereen.
De afstand tussen gewone burgers en bestuurders is te groot geworden. Burgers voelen zich niet meer betrokken.
Dat stijgende BBP levert al een tijd niet meer geluk op voor de inwoners. We kunnen pensioenen technisch en financieel perfect regelen, maar is dat hetzelfde als een aangename oude dag in een prettige samenleving, die je bij voorkeur ook nog wat mooier maakt? Dat kan anders.
Mijn voorstel zou zijn: geef ons allemaal meer invloed om ons geld te besteden zoals wij dat willen. Laat ons een hypotheek afsluiten bij ons eigen pensioenfonds om generatiebestendig te kunnen bouwen. Laat ons zonnepanelen kopen van een energiepotje binnen ons pensioenfonds om zo de energietransitie mogelijk te maken en de maandelijkse energierekening naar beneden te krijgen. En misschien moet het pensioenfonds – óns pensioenfonds – wel voor verpleeghuizen zorgen in onze eigen woonomgeving. Maar laat ons vooral zien, beste bestuurders en volksvertegenwoordigers, dat er nuttige dingen voor onze eigen samenleving met ons (pensioen)geld gedaan en geregeld kunnen worden.
Weet u hoe dat heet? Genuine wealth! Het begrip staat voor mensen, plaatsen, ideeën en omstandigheden die het leven waard maken geleefd te worden. Niet alleen als individuen maar ook – en misschien wel vooral – in de verbondenheid met elkaar, onze families, onze leef-, werk- en woonwereld. Het gaat om ons collectieve welbevinden; mentaal, financieel, fysiek.
Onmogelijk? Zonder willen wordt kunnen nooit doen.
Dit artikel verscheen in “Blik op Portugal 174”.
