Bent u van plan om zich te vestigen in Portugal? Emigreren vanuit België of Nederland? Of misschien woont u (of uw partner) al hier en u vindt het tijd worden om aan het werk te gaan? U weet waarschijnlijk al dat Portugal een prachtig land is, met aardige mensen en een fantastisch klimaat. In Portugal is bovendien nog ruimte te vinden, met een oppervlakte van 92,212 km² en ongeveer 11 miljoen inwoners. In België wonen net zoveel mensen op een derde van de oppervlakte, in Nederland woont men met 17 miljoen mensen op minder dan de helft van de oppervlakte. Portugal is sinds 1986 lid van de Europese Unie en voert de Euro als valuta.
U heeft een baan!
Arbeidsvoorwaarden
Voor u gelden dezelfde arbeidsvoorwaarden als voor de Portugezen. Deze gelijkstelling geldt zowel voor loon, ontslag, re-integratie in het arbeidsproces, maatregelen ter bescherming van de gezondheid en de veiligheid op het werk als voor herplaatsing als u werkloos bent geworden. Ook geldt voor u, zoals voor de Portugezen, het beginsel van gelijke behandeling van mannen en vrouwen bij sollicitaties, loon, opleiding, promotie, arbeidsvoorwaarden en sociale zekerheid.
Vakbondsrechten
U hebt het recht lid te worden van een vakbond naar keuze en uw vakbondsrechten uit te oefenen onder dezelfde voorwaarden als de Portugezen. Niet alleen hebt u dus kiesrecht, maar u kunt zich ook kandidaat stellen. Eenmaal verkozen hebt u dezelfde rechten en voorrechten als de Portugese vakbondsvertegenwoordigers.
Sociale zekerheid
De EU-regelingen zijn er niet op gericht de socialezekerheidsstelsels van de lidstaten te harmoniseren, maar om deze te coördineren. Zij moeten garanderen dat u bij een enkel stelsel van sociale zekerheid bent aangesloten en dat u uw rechten behoudt, ongeacht de lidstaat waar u wilt gaan werken.
In principe bent u verzekerd in het land waar u werkt. Is dit Portugal, dan heeft u, en onder bepaalde omstandigheden ook uw gezin, recht op dezelfde socialezekerheidsuitkeringen als de Portugezen. Dit kunnen uitkeringen bij ziekte en moederschap (medische verzorging en geldelijke vergoedingen), invaliditeits-, ouderdoms- en nabestaandenuitkeringen, uitkeringen bij arbeidsongeval en beroepsziekte, bij overlijden, werkloosheid, en ook gezinstoelagen zijn. U moet uiteraard ook dezelfde premies betalen als de Portugezen.
Sociale bijstand, niet-wettelijke aanvullende pensioenen en pensioenen bij vervroegde uittreding vallen niet onder de gemeenschappelijke regeling.
Belangrijk is dat de perioden waarin u in een ander land van de Europese Unie verzekerd bent geweest of hebt gewerkt, worden meegeteld om te bepalen of u aan de voorwaarden voor een uitkering voldoet.
Ontvangt u een ouderdoms-, invaliditeits- of nabestaandenuitkering, dan blijft u het recht hierop behouden, ongeacht het land van de EU waar u zich wenst te vestigen.
Segurança Social
Gaat u werken in Portugal dan krijgt u hoe dan ook te maken met de Segurança Social (ook wel caixa), het sociale zekerheidssysteem dat in Portugal beheerd wordt door de staat en in principe toegankelijk is voor iedereen die in Portugal werkt.
Het voorziet in zaken zoals voor gezondheidszorg, ziekte, pensioen, handicap, sterfte en oudere leeftijd, moederschap, vaderschap en adoptie. Zowel de werkgever als werknemer moeten ervoor registreren en bijdragen doen. Een werkgever moet de Portugese sociale zekerheid op de hoogte brengen van het begin van tewerkstelling van een werknemer en bijdragen aftrekken van zijn brutosalaris en betalingen doen aan de autoriteiten tegen de 20e dag van de volgende maand. Alle verplichte sociale zekerheidsbijdragen zijn aftrekbaar van de belastingen.
Sociale voorzieningen
Zodra u in Portugal begint te werken, gelden voor u en uw gezin dezelfde sociale voorzieningen als voor de Portugezen. Deze voordelen kunnen u niet ontzegd worden om redenen van nationaliteit, woonplaats of op grond van andere discriminerende voorwaarden. Dus als Portugal de Portugezen de mogelijkheid van een renteloze lening bij de geboorte van een kind biedt of een minimuminkomen garandeert, dan gelden die voordelen ook voor u. Ook hebt u dezelfde rechten als zij op het gebied van huisvesting (bv. het recht op een sociale woning).
Aangezien de lidstaten zelf de sociale voorzieningen vaststellen, verschillen deze per land. De bevoegde instanties van Portugal kunnen u meer vertellen over de sociale voorzieningen die in het land bestaan.
Belgen die in het buitenland gaan wonen, werken of studeren, kunnen via de portal van de Belgische sociale zekerheid www.socialsecurity.be nagaan welke rechten op het vlak van de sociale zekerheid ze kunnen behouden. Daartoe is de speciale rubriek ‘België verlaten’ opgezet. U kunt eenvoudig informatie inwinnen na het invullen van uw nationaliteit, bestemming en statuut. Website:
www.socialsecurity.be/CMS/nl/leaving_belgium.
Belastingen
De Europese regel is dat als u binnen een jaar langer dan 6 maanden in een land verblijft, dat u daar normaal gesproken belastingplichtig bent. Dat betekent dat dat land belasting heft over het inkomen dat u er verdient en ook uw wereldwijd inkomen mag belasten.
Portugal en Nederland/België hebben onderling een belastingverdrag gesloten om te voorkomen dat inkomsten dubbel worden belast. Aan de hand van dit verdrag kan tevens worden vastgesteld waar u ‘fiscaal ingezetene’ bent, wanneer u op basis van de wetgeving van Portugal en van Nederland/België in beide landen als ingezetene wordt beschouwd.
Bent u ‘fiscaal ingezetene’ van Portugal dan moet u daar aangifte doen van uw totale inkomsten.
Binnen de EU zijn de inkomensbelasting en andere belastingen zoals successierechten niet geharmoniseerd met als gevolg dat de toepassing en de tarieven van land tot land aanzienlijk verschillen. Zo kent Portugal bv. geen successierechten bij vererving tussen ouders en kinderen en bestaat er ook geen vermogensbelasting.
De belastingdienst van Portugal kan u vertellen in welk land uw salaris en uw andere inkomsten belastbaar zijn en welke tarieven voor u gelden. Het is raadzaam om van tevoren niet alleen in Portugal, maar ook in Nederland/België inlichtingen in te winnen.
Gezin
Gezinsleden mogen met u mee naar Portugal en hebben, ongeacht hun nationaliteit, ook verblijfsrecht. Deze regeling geldt niet alleen voor uw echtgenoot/echtgenote en kinderen onder de 21 jaar of kinderen die ten laste van u komen, ze geldt ook voor uw ouders of die van uw echtgenoot/echtgenote als u hen onderhoudt.
De leden van uw gezin die met u meegaan krijgen een verblijfsvergunning met eenzelfde duur als de uwe.
Dit artikel bestaat uit 5 delen:
01 Rechten
02 Werk zoeken
03 Werk zoeken als ‘werkloze’
04 U heeft een baan!
05 Zelfstandige
