Wachtrijen en het gebrek aan huisartsen zijn de grootste problemen binnen de gezondheidszorg in Portugal. Dit alles ondanks de inspanningen van de regering. Het kan soms lang duren voordat je behandeld wordt en zelfs het maken van een afspraak of doorverwijzing kan langer duren dan gehoopt. Om aan de behoefte van snelle behandeling en zorg te kunnen voldoen, heeft de particuliere sector zich enorm ontwikkeld de laatste jaren. Is het particuliere zorgstelsel een goed alternatief voor de openbare sector? Zijn er nog andere manieren om aan je zorgvraag te voldoen? En wat kost dat allemaal?

Blik op Portugal zet een en ander op een rijtje.
In artikel 64 van de Portugese grondwet staat dat het in de eerste plaats de verantwoordelijkheid van de staat is om ervoor te zorgen dat alle burgers toegang hebben tot preventieve, curatieve en revalidatiezorg. Het is een fundamentele doelstelling om gelijke toegang tot gezondheidszorg voor iedere inwoner te waarborgen, ongeacht hun sociaal-economische status, werk of nationaliteit. De uitvoering van de publieke gezondheidszorg ligt bij het Ministerie van Volksgezondheid, in de vorm van de in 1976 opgerichte SNS: Serviço Nacional de Saúde.

Staatsverzekering Portugal

Alle inwoners van Portugal kunnen gebruik maken van de SNS, ongeacht hun inkomen, werk of nationaliteit. De SNS wordt door de staat gefinancierd. Essentiele medische diensten zijn gratis, voor niet-essentiële diensten en behandelingen wordt een kleine eigen bijdrage in rekening gebracht. Hoeveel je moet betalen is afhankelijk van het type zorg en op welke manier je toegang hebt tot de zorg. Specifieke bevolkingsgroepen en mensen met bepaalde medische aandoeningen betalen geen eigen bijdragen (bijvoorbeeld werkzoekenden, zwangere vrouwen, kinderen onder de twaalf en gepensioneerden).

Om gebruik te kunnen  maken van het (bijna) gratis zorgsysteem moet je een Número de Utente aanvragen bij je lokale Centro de  Saúde, de huisartsenpost. Voorbeelden van eigen bijdragen: 5 euro voor een afspraak met je huisarts, 7,75  euro voor een consult bij een specialist, 15,45 euro  voor een spoedconsult in het ziekenhuis.  goedkoop, sociaal systeem, helden (orgaandonoren, brandweerlieden etc.) en de echte armen  betalen niks.  de keuze van arts, ziekenhuis en behandeling zijn  niet vrij, wachtrijen zijn lang, niet alle behandelingen en medicijnen worden vergoed, eigen bijdrage wordt steeds hoger.

Particuliere verzekering 

Het afsluiten van een particuliere ziektekostenverzekering is in Portugal niet verplicht. Er bestaan individuele, gezins- en werknemersplannen. In sommige gevallen kan het hebben van particuliere gezondheidszorg de  toegang tot ziekenhuisbehandelingen of medische consulten versnellen. Het vergroot ook de keuze van zorgaanbieders, zeker in het geval van diensten die normaal gesproken niet onder de SNS vallen. De ziektekostenverzekeringen vormen een aanvulling op de SNS, waarbij de naleving vrijwillig is (hoewel er enkele verplichte ziekteverzekeringen zijn, voor bijvoorbeeld zelfstandigen).

Omdat ze worden beschouwd als een activiteit  in de gezondheidszorg, staan de ziektekostenverzekeringen onder toezicht van het ministerie van Volksgezondheid. Veel zorgaanbieders, kortere wachtrijen, veel mogelijkheden  vaak een laag verzekerd kapitaal, uitsluiting van bestaande aandoeningen, uitsluiting op basis van leefijd, de mogelijkheid van eenzijdig opzeggen door de maatschappij bij een ernstige of chronische ziekte, wachttijd  bij acceptatie, hoge kosten.

Verzekeringen voor bepaalde beroepsgroepen in Portugal

Er bestaan speciale instellingen die verantwoordelijk zijn voor de verstrekking van gezondheidszorg aan de leden van bepaalde beroepen of organisaties – parallel aan de SNS. De toetreding is soms verplicht. Veruit de grootste is de ADSE (Instituto de Proteção e Assistência na Doença). In 1963 opgericht (16  jaar vóór de SNS), in een tijd dat er geen georganiseerd volksgezondheidssysteem was en de essentiële zorg werd verleend door de Misericórdias.

Tussen 1963 en 2014 was ADSE verplicht voor ambtenaren, sinds 2014 is het optioneel. In de praktijk is ADSE een ziektekostenverzekering waarvan de premie evenredig is aan het salaris. Het ADSE-netwerk bestaat uit zorgaanbieders die een overeenkomst ondertekenen met ADSE, zodat  deelnemers toegang hebben tot consultaties, onderzoeken en andere medische zorg tegen lagere, vooraf afgesproken en bekendgemaakte prijzen.

Ruim 1,2 miljoen mensen zijn aangesloten op de ADSE. Het is daarmee een relevant onderdeel van  de Portugese gezondheidszorg, maar dus alleen beschikbaar als je ambtenaar bent. Je zou er voor gaan solliciteren…  goedkoop, kinderen zijn gratis meeverzekerd, veel  zorgaanbieders, recht op vrije keuze van zorgverlener  (ook toegang tot privéklinieken en ziekenhuizen), korte  wachtrijen, geen uitsluiting op basis van leeftijd of bestaande ziektes  relatief duur voor mensen met een hoog inkomen; omdat er geen opt-out is voor de SNS betaal je ook dubbel  voor je zorgverzekering

Zorgkaarten

(Cartão de saúde, soms ook Plano de saúde)  Zorgkaarten werken volgens hetzelfde principe als de ADSE, ze geven toegang tot particuliere medische diensten tegen lagere, vooraf afgesproken prijzen. De prijzen gelden alleen voor zorg in het overeengekomen netwerk van aanbieders, en de kaarthouder betaalt direct op het moment van de zorg. Het is dus geen verzekering en er worden geen kosten vergoed.

De uitgevende instantie mag dan ook geen verzekeringsmaatschappij zijn. Elke kaart is anders, controleer dus altijd heel goed waar het netwerk van zorgaanbieders uit bestaat, en voor welke behandelingen de afspraken gemaakt zijn. Sommige particuliere ziekenhuizen bieden vergelijkbare kortingskaarten aan, waarbij de zorg alleen binnen dat netwerk valt. Voor mensen met een bestaande conditie, die precies weten wat voor zorg, wanneer en waar nodig is, kan een zorgkaart ideaal zijn.

Er zijn  diverse aanbieders, zoals Wells (drogisterijketen van Sonae/  Continente), Saúde Prime, Agilcare en de grootste Medicare. Zelfs energieaanbieder EDP geeft een zorgkaart uit.  geen respijtperiode, geen uitsluiting op basis van leeftijd of bestaande ziektes, vaak hoge kortingen, goedkoper  dan een particuliere verzekering.  zorgnetwerk soms beperkt of alleen lokaal te gebruiken. Geen verzekering dus geen recht op vergoedingen van  kosten.

Bron:Blik op Portugal, oktober 2022

Tekst: Roel Huisman