Het is verleidelijk om stress als een volwassen aandoening te beschouwen – maar steeds meer kinderen raken gestrest, vaak zonder idee waarom ze zich zo voelen.
Uit recent onderzoek bleek dat meer dan twee vijfde (42 procent) van de ouders zei dat hun kinderen vaak angstig waren, vergeleken met minder dan een derde (30 procent) in 2020. Uit het onderzoek van Zurich Municipal bleek dat kinderen van 11 jaar het meest worstelden met dagelijkse stress, en bijna een kwart (24 procent) van de ouders zei dat hun kinderen slaapproblemen hadden en/of vaak niet naar school wilden vanwege de stress.
Kinderen kunnen om vele redenen gestrest zijn, van het reageren op problemen in hun eigen leven of in de wereld om hen heen tot het oppikken van de stress van hun eigen ouders. “Ouders kunnen zich angstig voelen en dit kan een domino-effect hebben op kinderen, die niet begrijpen wat er aan de hand is,” zegt Carole Spiers, voorzitter van de International Stress Management Association en oprichter van de International Stress Awareness Week.
“Het is echt belangrijk om tijd vrij te maken om met het hele gezin te praten en eventuele zorgen te delen. Kinderen moeten zich veilig voelen en hen geruststellen is van vitaal belang. Het is voor iedereen belangrijk om de deur voor een gesprek open te houden, zodat gevoelens en zorgen kunnen worden gedeeld.”
Psychotherapeute Anna Mathur zegt dat de beste aanpak is om met kinderen te praten over wat stress is en hoe je ermee om kunt gaan.
“Kinderen in staat stellen te begrijpen wat stress is, en hoe het zich manifesteert in hun lichaam is zo belangrijk,” zegt ze. “We willen dat onze kinderen zich in staat voelen om naar ons toe te komen met hun zorgen en stress, en hen uitrusten met inzicht en taal is een manier waarop we dit kunnen doen.”
Hier legt Mathur uit hoe je met kinderen over stress kunt praten, of zij het nu zijn die het voelen of hun ouders…
Als mama of papa zich gestrest voelt…
Mathur, die The Little Book Of Calm For New Mums schreef, legt uit dat het in de eerste plaats belangrijk is dat ouders hun eigen signalen van stress herkennen. “Begin je af te vragen hoe je je voelt als je gestrest bent,” adviseert ze.
Ze stelt voor dat ouders proberen te kalmeren door een ademhalingsoefening of een ander kalmerend middel te gebruiken, en vervolgens een eenvoudige zin gebruiken om dit met hun kind te delen, zoals: ‘Ik voel veel stress in mijn lichaam. Ik ga even afstand nemen/een ademhalingsoefening doen, zodat ik weer helder kan denken’.
“Dit geeft kinderen inzicht dat we iets kunnen doen om onszelf te helpen als we ons gestrest voelen. Het werkt ook om hen een veilig gevoel te geven, in de wetenschap dat je dingen kunt doen om te helpen de controle terug te krijgen”, zegt Mathur.
Beschrijf hoe stress voelt
Mathur zegt dat om met een kind over hun eigen stress te praten, ouders eenvoudige stressmechanismen moeten uitleggen door iets te zeggen als: ‘Stress is de manier van ons lichaam om ons te helpen extra energie te krijgen om uitdagingen aan te gaan. Het is heel normaal, en nuttig, maar soms kan het voelen alsof je geest heel druk is en je lichaam veel energie heeft’.
Leer ze kalmerende oefeningen
Deel enkele eenvoudige kalmerende oefeningen, zoals box breathing, om de stress van je kind te helpen verlichten, suggereert Mathur. “Ademhalingsoefeningen kunnen onze geest en ons lichaam ondersteunen als we ons ‘wiebelig of wankel’ voelen,” zegt ze, “en box breathing is een geweldig hulpmiddel.”
Om je kind box breathing te leren, zeg je dat ze vier keer moeten inademen, vier keer hun adem inhouden, vier keer uitademen, vier keer vasthouden, enz. “Een andere leuke oefening,” zegt ze, “is je 10 vingers omhoog houden en je voorstellen dat het kaarsen zijn, en je kind aanmoedigen om elke kaars langzaam uit te blazen.”
Praat er doorheen
Help kinderen zich open te stellen door met ze te praten over hoe ze zich voelen. Mathur zegt: “Als je merkt dat ze gestrest zijn, geef dit dan op een rustige en vriendelijke manier aan hen door. ‘Je lichaam ziet er erg wiebelig uit, je geest ziet er erg druk uit. Voel je je gestrest? Zullen we samen die ademhalingsoefening doen?’
“Hoe meer ze begrijpen over stress, en de woordenschat krijgen om het aan te pakken, hoe minder ongemakkelijk of beschaamd kinderen zich zullen voelen om zich open te stellen in stressvolle momenten.”
Label je eigen gevoelens
Mathur stelt voor dat ouders terloops hun eigen gevoelens labelen, samen met wat ze eraan zouden kunnen doen: ‘Ik voel me een beetje gestrest omdat ik zoveel e-mails heb. Dus ik ga een adempauze nemen en wat tijd vrijmaken om ze morgen te doen”, of “Ik voel me echt verdrietig over het verlies van oma vandaag. Ik ga het rustig aan doen, want het is oké om verdrietig te zijn”.
“Door labels en woorden toe te passen op onze emoties leren kinderen de taal, en krijgen ze het vertrouwen om woorden en waarden toe te gaan passen op hun eigen emoties”, legt Mathur uit.
Maak een ‘zorgenpotje’
Geef je kind een potje zodat ze hun zorgen kunnen opschrijven en doe de papiertjes erin, zodat jullie er samen over kunnen praten, stelt Mathur voor, die zegt dat kinderen het ook leuk kunnen vinden om een dankbaarheidspotje te hebben om te vullen met gelukkige herinneringen en ervaringen.
Gebruik een glas water om te illustreren hoe stress werkt
Een eenvoudig glas water kan een handig hulpmiddel zijn om een kind uit te leggen hoe stress werkt, zegt Mathur. “Nudge het glas – dit zijn stressvolle dingen die gebeuren,” legt ze uit. “Kijk hoe het water wiebelt – dit is als het gevoel in ons wanneer er stressvolle dingen gebeuren. De duwtjes zijn de dingen die gebeuren, en de beweging en het wiebelen van het water is de stress. Als de stress voorbij is, kalmeert het water en wordt het weer rustig.”
Ze zegt dat ouders dan kunnen uitleggen dat een volwassene het kind zal steunen wanneer dingen ‘wiebelig’ aanvoelen.
Wijs niet af hoe ze zich voelen
Hoewel wat stressvol voelt voor je kind misschien niet belangrijk is voor jou, is het cruciaal om hun gevoelens te erkennen. Mathur zegt: “Als ze zeggen dat ze zich gestrest voelen, kunnen afwijzende zinnen als ‘daar zou ik me geen zorgen over maken’ de communicatielijnen afsluiten, waardoor ze ervoor kiezen er niet meer over te praten.”
In plaats daarvan stelt ze voor dat ouders reageren met zinnen als: ‘Het klinkt alsof dat heel moeilijk voor je is, hoe kan ik helpen?’ “Je gehoord voelen helpt kinderen zich gesteund te voelen,” legt ze uit.
Beslis wat je samen gaat doen
Als er problemen moeten worden opgelost om de stress van je kind te helpen verlichten, zoek dan samen met je kind naar oplossingen, in plaats van voor hem of haar, suggereert Mathur. Zeg dus: “Hoe kunnen we samenwerken om dit gemakkelijker te maken? In plaats van ‘Je moet x doen’. “Dit leert waardevolle vaardigheden, terwijl ze het gevoel krijgen dat hun zorgen er voor jou toe doen”, zegt ze.
Gebruik ‘positief reframen’
Als een kind zegt ‘alles gaat mis op school’, in plaats van te zeggen ‘Dat is niet waar’, zegt Mathur dat ouders hen moeten aanmoedigen om te denken aan momenten waarop het wel goed ging, of ze plezier hadden.
Bron: The Portugal News, november 2022
