Het is zover: nul procent rente op een spaarrekening. ABNAMRO kondigde het als eerste van de (grote) Nederlandse banken aan. Dat hoeft natuurlijk niemand te verbazen. Al sinds de jaren tachtig van de vorige eeuw daalt de rente. En niet zomaar een beetje. Kijk maar eens naar deze grafiek waarin de hypotheekrente is weergegeven (bron: De Hypotheker).
De spaarrente is voor sommige – rijke – spaarders zelfs negatief. ABNAMRO, nog steeds voor het merendeel van de aandelen in handen van de Nederlandse Staat, heeft zijn spaarders in drie groepen ingedeeld. Voor spaarders die tot 100.000 euro op de bank hebben staan, gaat het tarief naar nul procent. Mensen met spaargeld tussen 100.000 euro en 2,5 miljoen euro ontvangen ook geen rente meer. Spaarders die meer dan 2,5 miljoen euro op hun rekening hebben staan, krijgen te maken met een negatieve rente. Zij moeten vanaf april 0,5 procent rente betalen over hun spaargeld. Net als alle andere banken in Nederland beloofden de bankiers van ABNAMRO dat zij nooit een negatieve rente zullen krijgen. Maar ja, wat is het woord van een bankier waard?
In Nederland is er een stroming onder economen en politici die de lage rente toeschrijven aan het monetaire beleid van de centrale banken in de eurozone. Dat is natuurlijk belachelijk. De daling heeft zich al ver voor de introductie van de euro ingezet en er zijn veel andere, economische, oorzaken van de lage rente te duiden. Ik heb daar in deze kolommen ook over geschreven.
Maar hoe dan ook is de vraag of die lage rente nu zo erg is. Voor ‘gewone burgers’ zoals u en ik denk ik niet. Ja, onze pensioenen hebben het zwaar. De lage rente markeert eens te meer het failliet van het systeem dat pensioenfondsen hanteren en onderstreept de noodzaak van systeemwijzigingen. Maar onze woninghypotheek vaart er wel bij en het bedrijfsleven kan lekker goedkoop met vreemd vermogen investeren. Een lage rente stimuleert consumptie. En da’s goed voor (internet)winkeliers én …., voor de werkgelegenheid. Dat ook daar allemaal weer kanttekeningen aan zitten, komt niet vanwege een rente die ‘all time low’ is.
En als u het mij vraagt, komt er ook nog iets anders bij. De lage (spaar)rente stimuleert u en mij om te investeren in de reële economie in plaats van het geld veilig (?) op de bank te zetten. In aandelen bijvoorbeeld of in lokale ontwikkelingsinitiatieven waarin u vertrouwen hebt en die de samenleving vooruithelpen.
Van oorsprong zijn semitische volken heel terughoudend met het geven van rente. Het is niet goed om slapend geld te belonen met nog meer geld om zo ‘slapend rijk te worden’. Geld moet rollen! Moet geïnvesteerd worden in projecten waar mensen beter van worden en risico’s en revenuen moeten eerlijk verdeeld worden over kapitaalverschaffers en ondernemende mensen. Wij Europeanen kunnen in dit geval leren van de semitische (en dus ook joodse en islamitische) handels- en investeringstraditie.
Stel uzelf maar eens de vraag wat u wilt: de zekerheid van weinig (rente) of de reële kans op meer, waarbij het risico een vanzelfsprekendheid is die je incalculeert. Ik verwacht dat de switch van sparen naar beleggen vanaf 2020 definitief zijn beslag krijgt.
Dit artikel verscheen in “Blik op Portugal 172”.
