Professor Patrick Deboosere is 68 jaar, werkt nog altijd aan de Vrije Universiteit van Brussel en is auteur van het boek ’Lang leve de vergrijzing’. Hij onderzocht dat de maximale houdbaarheid van de mens voorlopig 122 jaar is. De hoogleraar heeft dan ook een verrassend ander perspectief op de vergrijzing, de levensduur van de mens en de principes die daarachter schuilgaan. We kennen allemaal de paniekverhalen. Als je beleidsmakers mag geloven, gaat het om ‘een tsunami’, ‘een aardverschuiving’, ‘een storm die op ons af raast’. De kosten van de vergrijzing ‘swingen de pan uit’ en de verhoging van de pensioenleeftijd is ‘een kwestie van gezond verstand’.
Maar …., aldus Deboosere, slechts één iemand heeft de grens van 120 jaar doorbroken, intussen alweer 25 jaar geleden. Waarom zouden de kinderen die nu geboren worden wel probleemloos die grens doorbreken? Genetisch zijn we nauwelijks geëvolueerd in de afgelopen tienduizend jaar. Wel is het zo, erkent Deboosere, dat er steeds meer ouderen bij komen. Tegen 2030 zal het aandeel ouderen opnieuw met 6 procent stijgen. Na 2030 blijft het percentage ouderen op hetzelfde niveau. De vergrijzing is (dus) een heel traag proces. Veel trager dan de innovatie van onze economie en langzamer dan de stijging van de productiviteit. Deboosere vindt het dan ook absurd om in een rijk land als België mensen langer dan tot hun 65e door te laten werken: “Het is perfect realiseerbaar om de pensioenleeftijd te houden waar hij nu is. Het is gewoon een kwestie van politieke keuzes maken. De pensioenfactuur stijgt maar dat geld wordt op zijn beurt gebruikt om de economie verder te stimuleren.”
“Een verpleegster van 60 die een patiënt moet optillen, voelt het verschil met toen ze 30 was. Een kwart van de mensen op 60 jaar heeft gezondheidsproblemen die het werken bemoeilijken. Van de kortgeschoolden heeft zelfs een derde in de leeftijdsgroep van 50 tot 64 problemen om betaald werk te verrichten. Voor de meeste mensen is het pensioen een welgekomen verademing.”
En daarmee raken we de essentie van wat Deboosere bedoelt: “We moeten niemand verplichten om langer dan tot 65 jaar te blijven werken. Kunstenaars, professoren, rechters, advocaten mogen dat gerust doen, maar we mogen daar niemand toe verplichten. De vraag is: zijn we slaaf van onze economie of dient de economie de mens”. Interessant; de werkelijkheid van Deboosere is een heel andere dan de economische die ik u in mijn vorige column voorschotelde. Aan welke kant staat u?
Het boek ‘Lang leve de vergrijzing’ van Patrick Deboosere en Marijke Persoone verscheen bij EPO. Patrick Deboosere doceert demografie aan de VUB en de ULB.
