De spanningen tussen de VS en EU raken ook Portugal. Wat betekenen de Amerikaanse tarieven op Portugese wijn voor de wijn-sector – en wat kunnen we verwachten

Tarievenoorlog raakt ook de Portugese wijnindustrie

In maart kondigde de Amerikaanse regering invoertarieven aan van 25% op staal en 10% op aluminium. Deze maatregelen troffen de Europese economie hard. De EU sloeg terug met tarieven op Amerikaanse producten, waaronder een 50% heffing op Amerikaanse whisky. Dat schoot dan weer bij de Amerikanen in het verkeerde keelgat, waarop zij reageerden met een dreigend tarief van maar liefst 200% op Europese wijnen.

In april werd dat tarief tijdelijk opgeschort en vervangen door een algemeen tarief van 20% op Europese goederen, inclusief wijn. Toch had de onzekerheid al zijn sporen nagelaten: Amerikaanse distributeurs zetten hun bestellingen on hold. Volgens Paulo Amorim van ANCEVE “zijn de VS gestopt met het plaatsen van orders voor Portugese wijn uit Europa”

Hoe ernstig zijn de Amerikaanse tarieven voor Portugal?

Op basis van omzet zijn medicijnen, petroleumproducten, auto-onderdelen, papier en kurk de belangrijkste exportproducten van Portugal. Wijn staat net buiten de top tien van Portugals exportproducten, met een jaaromzet van circa één miljard euro. Maar het belang van de sector reikt verder dan exportcijfers alleen – denk aan toerisme, lokale werkgelegenheid en cultureel erfgoed.

De export naar de VS bedroeg in 2024 ongeveer €100 miljoen, zo’n 10% van de totale wijnexport. De impact van wegvallende orders uit de VS is dan ook fors.

Wereldwijde wijnconsumptie op een dieptepunt

Zelfs vóór deze handelsspanningen zat de wijnsector al in zwaar weer. In 2024 daalde de wereldwijde wijnconsumptie met 4% ten opzichte van 2023. Deze neerwaartse trend duurt al meer dan twintig jaar. De oorzaken zijn divers:

  • Demografische verschuivingen – Jongeren drinken minder wijn en kiezen voor gevarieerdere dranken.
  • Inflatie – Verminderde koopkracht leidt tot lagere consumptie en een voorkeur voor goedkopere wijnen.
  • Klimaatverandering – Hogere productiekosten door hitte, droogte en mislukte oogsten.
  • Concurrentie – Wijnlanden over de hele wereld betreden de markt met nieuwe merken en lagere prijzen.

Voor Portugese wijnproducenten komt dit bovenop de stress van stijgende invoertarieven.

Traditie, innovatie en hoop

Portugal heeft een eeuwenoude wijntraditie, die teruggaat tot de Romeinen. In de middeleeuwen groeide de wijnbouw verder uit, ondersteund door kloosters en abdijen. In 1756 voerde Portugal als eerste ter wereld een beschermde appellation (herkomstbenaming) in met de “Douro DOC” voor Portwijn – een traditie die tot op de dag van vandaag voortleeft.

Dus is het niet verrassend dat de Portugese overheid actief reageert op de situatie. Er zijn steunmaatregelen in ontwikkeling en overleg met Europese partners is in volle gang. Minister Joaquim Miranda Sarmento zei recent nog dat “de soep misschien niet zo heet wordt gegeten als hij wordt opgediend”.

Ondertussen ligt de bal ook bij de wijnmakers zelf. Innovatie, automatisering en nieuwe markten kunnen kansen bieden in deze uitdagende tijd. Juist nu is er ruimte voor vernieuwing – en voor het versterken van de toekomst van Portugese wijn.

Blijvende steun voor Portugese wijn

De komende tijd blijft het spannend, maar één ding staat vast: op mijn steun voor Portugese wijn kunnen de wijnmakers rekenen. En hopelijk jullie ook. Saúde!